# | संस्कृत शब्द | पर्यायवाची |
---|
1. | स्वर्गः | नाकः, सुरलोकः, देवलोकः, त्रिदशालयः |
2. | देवता | अमरः, निर्जरः, देवः, सुरः आदित्यः |
3. | असुरः | दैत्यः, दनुजः, दून्द्रारिः, दानवः, राक्षसः |
4. | ब्रह्मा | आत्मभूः, सुरज्येष्ठः, पितामहः, हिरण्यगर्भः |
5. | विष्णु | नारायणः, दामोदरः, गोविन्दः, गरुड़ध्वजः |
6. | कामदेवः | मदनः, मन्मथः, मारः, प्रद्युम्नः, कन्दर्पः। |
7. | लक्ष्मी | पद्मालया, पद्मा, कमला, श्री, हरिप्रिया |
8. | गरुडः | ताः, वैनतेयः, खगेश्वरः, नागान्तकः |
9. | शिवः | शम्भु, पशुपतिः, महेश्वरः, शंकरः, चन्द्रशेखरः। |
10. | पार्वती | उमा, कात्यायनी, गौरी, हैमवती, शिवा, भवानी । |
11. | गणेशः | विनायकः, गणाधिपः, एकदन्तः, लम्बोदरः, गजान |
12. | इन्द्रः | मरुत्वान्, मधवा, पुरन्दरः, वासवः, सुरपतिः |
13. | नारदः | तुम्बुरू, भरतः, देवलः, देवर्षिः |
14. | अमृत | पीयूषम्, सुधा, अमिय |
15. | अग्नि | वैश्वानरः, वह्निः, धनञ्जयः, जातवेदा, पावकः । |
16. | यमराजः | धर्मराजः, परेतराट्, कृतान्तः, शमनः, कालः। |
17. | वायुः | गन्धवाहः, अनिलः, समीरः, मारुतः, समीरण |
18. | शीघ्रम् | त्वरितम्, क्षिप्रम्, द्रुतम्, सत्वरं, चपलम् । |
19. | लगातार | सतत, अनारत, अश्रान्त, अविरत, अनवरत |
20. | कुबेरः | यक्षराट्, धनदः, किन्नरेशः, नरवाहनः श्रीदः |
21. | आकाश | व्योम, पुस्कर, अम्बर, गगन, अनन्त |
22. | दिशा | दिक्, ककुप, काष्ठा, आशा, हरित् । |
23. | मेघः | वारिवाहः, बलाहकः, धाराधरः, जलधरः, घनः |
24. | विद्युत् | शम्पा, ऐरावती, क्षणप्रभा, तडित्, चञ्चला |
25. | चन्द्रमा | हिमांशु, चन्द्रः, विधुः, सुधांशु, मृगाः, शशधरः। |
26. | चाँदनी | चन्द्रिका, ज्योत्स्ना, कौमुदी |
27. | नक्षत्र | ऋक्षम्, भं, तारा, तारका, उडु |
28. | सूर्यः | सूरः, आदित्यः, प्रभाकरः, भानु, सविता |
29. | किरण | रश्मि, करः, उम्र, घृणि, मरीचि |
30. | काल | समयः, दिष्टः, अनेहा । |
31. | दिवसः | घस्रः, दिनम्, अहन्, वासरः |
32. | रात | शर्बरी, निशा, रात्रि, क्षणदा, विभावरी, रजनी |
33. | पाप | पङ्कः, पाप्मा, किल्विषः, कल्मषः, अंहस्, दुष्कृतम् |
34. | पुण्य | धर्मम्, श्रेयम्, सुकृतम्, वृषः। |
35. | हर्ष | प्रीति, प्रमदः, प्रमोदः, आमोदः, शातम्, सरल |
36. | कल्याण | श्वस, श्रेयस, शिव, भद्र, मङ्गल, भव्यम्, कान |
37. | भाग्य | दैवमा, दिष्टम्, भागधेयम्, नियति, विधिम |
35. | प्राणी | चेतन, जन्मी, जन्तुः, जन्युः, शरीरी |
39. | मन | चित्त, चैत, हृदय, स्वान्त, मानस, मनस् |
40. | बुद्धि | मनीषा, धी, प्रज्ञा, मति, प्रेक्षा, चेतना |
41. | संदेह | विचिकित्सा, संशय, द्वापरः |
42. | स्वीकारना | प्रतिज्ञानम्, नियम, आश्रव, अङ्गीकारः |
13. | मोक्ष | मुक्ति, कैवल्य, निर्वाण, अपवर्गः |
44. | काला रंग | कृष्णः, नीलः, असितः, श्यामः, श्यामलः, मेचकः |
45. | सरस्वती | वाणी, ब्राह्मी, भारती, भाषा, गी, वाक् |
46. | बोली | व्याहारः, उक्ति, लपित, भाषित, वचन, वचस |
47. | समाचारः | वार्ता, प्रवृत्ति, वृत्तान्तः, उदन्तः |
18. | निन्दा | अवर्ण, आक्षेप, निवद, परीवाद, उपक्रोशः। |
49. | शब्द | निनादः ध्वनिः, ध्वानः, रवः, निर्घोषः |
50. | नृत्य | नटन, नाट्य, लास्य, नर्तन । |
51. | अपमान | अनादरः, परिभव, रीठा, अवमानना, अवज्ञा, अवहेलन |
52. | लज्जा | मन्दाक्ष, त्रपा, व्रीडा, ही |
53. | क्रोध | कोपः, अमर्षः, रोषः, प्रतिधा। |
54. | इच्छा | काङ्क्षा, स्पृहा, ईहा, वाच्छा, लिप्सा, मनोरथः। |
55. | कपट | व्याज, दम्भ, उपधि, कैतवम्, निकृति |
56. | खेल | कौतूहल, कौतुक, कुतुक, कुतूहलम् |
57. | निद्रा | शयन, स्वाप, स्वप्न, संवेशः । |
58. | स्वभाव | संसिद्धि, प्रकृति, स्वभावः, निसर्गः |
59. | उत्सव | क्षणः, उद्धर्षः, महः, उद्धवः |
60. | विवर | कुहर, शुषिर, बिल, छिद्र, रन्ध्र, वपा |
61. | साँप | सर्पः, भुजंगः, अहिः, विषधरः, चक्री, व्याल |
62. | नरक | नारकः, निरयः, दुर्गति |
63. | समुद्र | सिंधु, पारावारः, रत्नाकरः, सागरः । |
64. | पानी | वारि, सलिल, जलम्, पय, जीवन, उदक, तोय । |
65. | मछली | झष, मीन, मत्स्य, अंडज, विसार, शकुली |
66. | नदी | तटिनी, शैवालिनी, निम्नगा, आपगा, सरिता |
67. | गंगा | विष्णुपदी, जहुनुतनया, भागीरथी, त्रिपथगा |
68. | यमुना | कालिन्दी, सूर्यतनया, शमनस्वसा |
69. | नर्मदा | रेवा, सोमोद्भवा, मेकलकन्यका |
70. | कमल | राजीव, पुष्कर, सरसीरुह, अरविन्द, जलज |